განსაკუთრებით მნიშვნელოვანი მოვლენა ქრისტიანის ცხოვრებაში არის წმიდა ზიარება, რომელიც მან გარკვეული პერიოდულობით უნდა მიიღოს.

ადამიანი, რომელიც წელიწადში ერთხელ მაინც არ ეზიარება, თავს ეკლესიის გარეთ აყენებს. ადრე ქრისტიანები ყოველ წირვაზე ეზიარებოდნენ. თანამედროვე ადამიანისათვის, როგორც პრაქტიკა აჩვენებს, ოპტიმალურია თვეში ერთხელ, ხოლო მარხვების პერიოდში კვირაში ერთხელ ზიარება (რასაკვირველია იმათთვის, ვინც მარხვას ინახავს).

ადამიანი გულმოდგინედ უნდა მოემზადოს ამ გონებისათვის მიუწვდომელ საიდუმლოში მონაწილეობის მისაღებად. ცხადია, ბოლომდე მზად ის ვერასდროს იქნება, მაგრამ რაც შეუძლია, ის კი უნდა იღონოს, რათა სულიერი და ხორციელი განკურნების ნაცვლად სასჯელი არ დაიმსახუროს.

ზიარებისათვის უნდა მოვემზადოთ მარხვითა და ლოცვით.

მარხვა უნდა დავიწყოთ ერთი კვირით ადრე. ვინც სისტემატიურად ეზიარება, მისთვის საკმარისია იმარხულოს ოთხშაბათსა და პარასკევს, შაბათს კი სასურველია, ხორცისეულისაგან თავის შეკავება. ზიარების წინ კი ღამის თორმეტი საათიდან არც საჭმელი და არც წყალი არ უნდა მივიღოთ.

გარდა ამისა, უნდა წავიკითხოთ სპეციალური ლოცვები ზიარების წინ და შემდგომ.

ბ) ლოცვები ზიარების წინ

ზიარების ლოცვების წაკითხვა უმჯობესია საღამოს, როდესაც ეკლესიიდან დავბრუნდებით, მსუბუქი ვახშმის შემდეგ (ბევრი საკვების მიღებას უნდა მოვერიდოთ), ძილად მისვლის ლოცვების ნაცვლად.

ლოცვები უნდა წავიკითხოთ ფეხზე, ხატების წინ. სასურველია მათი ერთად წაკითხვა. მაგრამ, თუ ადამიანს უჭირს დაღლილობის ან ავადმყოფობის გამო, დასაშვებია ლოცვების გაყოფაც. ამ შემთხვევაში ძილად მისვლის ლოცვების ნაცვლად წავიკითხავთ ცხრა გალობას და ფსალმუნებს, მეორე დღეს კი დილის ლოცვების ნაცვლად, დარჩენილ 12 ლოცვას. უკიდურეს შემთხვევაში ლოცვები შეიძლება სამ ნაწილად გავყოთ და პირველი ნაწილი – 9 გალობა წინა დღის განმავლობაში წავიკითხოთ, მეორე ნაწილი – ფსალმუნები და პირველი 4 ლოცვა ძილის წინ, 5-12 ლოცვები კი – მეორე დილით.

ხანდაზმული ან ავადმყოფი ადამიანებისთვის, მოძღვრის ლოცვა-კურთხევით, შეიძლება ლოცვის დროს დაჯდომაც და ლოცვების შემოკლებაც მოძღვრის მიერვე მითითებული წესით.

გ) სამადლობელი ლოცვები

ზიარების შემდგომ, მადლობის ნიშნად, ღმერთს უნდა შევწიროთ ლოცვა. ამ ლოცვების წაკითხვა უმჯობესია ტაძარში წირვის შემდეგ. შეიძლება – შინაც, დღის განმავლობაში.

შენიშვნა: სამადლობელი ლოცვების ბოლო ნაწილში წარმოითქმება წმინდა იოანე ოქროპირის ტროპარი და კონდაკი (საგალობლის სახეობათა აღმნიშვნელი ბერძნული ტერმინებია), როდესაც წირვა მის მიერ შედგენილი წესით მიმდინარეობს. მაგრამ, დროგამოშვებით, ეკლესიაში წირვა-ლოცვა სრულდება წმ. ბასილი ან წმ. გრიგოლ დიოლოგოსის მიერ შედგენილი წესითაც. ამ შემთხვევაში ოქროპირის ტროპარ-კონდაკი, რომლებიც აქვე „ლოცვანის“ ბოლოშია მოყვანილი.

 

 

 

6. საზოგადო ლოცვა

აქამდე განვიხილეთ ქრისტიანის ინდივიდუალური ლოცვა, რომელიც ნაწილია მისი სავალდებულო ლოცვითი კანონისა. გარდა ამისა, მორწმუნე ადამიანმა მონაწილეობა უნდა მიიღოს საზოგადო ლოცვაში, რომელიც ეკლესიაში აღესრულება.

ა) შვიდი საიდუმლო. პარაკლისი და პანაშვიდი

ტაძარში, უპირველეს ყოვლისა, ახალი აღთქმის 7 საიდუმლო სრულდება: ნათლისღება, მირონცხება, აღსარება, ზიარება, ზეთისკურთხევა, ქორწინება (ანუ ჯვრისწერა) და მღვდლობა. თითოეული მათგანი, მღვდლობის გარდა, ყოველ ჩვენგანს ეხება და ჩვენს ქრისტიანობასაც სწორედ ის განსაზღვრავს, თუ რამდენად ვმონაწილეობთ მათში.

გარდა 7 საიდუმლოსი, ეკლესიაში სხვა საზოგადო ლოცვებიც აღესრულება, რომლებშიც ასევე სასურველია მონაწილეობის მიღება: პარაკლისი – სავედრებელი ლოცვა ცოცხალთათვის და პანაშვიდი – სავედრებელი ლოცვა მიცვალებულთათვის.

სიონის საკათედრო ტაძარში, პატრიარქის ლოცვა-კურთხევით პარაკლისები ზეთისცხებით დანიშნულია ყოველ ორშაბათსა და სამშაბათს საღამოს. ორშაბათობით სრულდება ბავშვებისა და მთელი ერის ლოცვა, სამშაბათობით კი არის ქადაგება და სიონის ღვთისმშობლის პარაკლისი ავადმყოფთა მოხსენიებით.

საზოგადო პანაშვიდი ტაძრებში სრულდება წლის განსაკუთრებულ დღეებში: ხორციელის შაბათს, დიდმარხვის პირველ 4 შაბათს, ბრწყინვალე შვიდეულის ორშაბათს, თომას კვირის სამშაბათს, სულთმოფენობის წინა შაბათსა და დიმიტრის შაბათს (თვე და რიცხვი ამ დღესასწაულებისა ყოველწლიურად უნდა ვნახოთ საეკლესიო კალენდრებში). პანაშვიდი სრულდება წირვის შემდეგ. ყველა ტაძარში საკურთხისათვის გაშლილია მაგიდა. საკურთხი არის მიცვალებულის სახელზე დამზადებული საკვები: ძირითადად პური, ღვინო, ზეთი, მარილი და წანდილი, შეიძლება სხვა საჭმელიც (თუ მარხვაა, საკურთხიც სამარხო უნდა იყოს).

პარაკლისისა თუ პანაშვიდის გადახდა კონკრეტულ შემთხვევაშიც შეიძლება.

ბოლოს უნდა აღვნიშნოთ, რომ, რასაკვირველია, ერთბაშად ყველა ამ ინდივიდუალურ თუ საზოგადო ლოცვაში მონაწილეობის მიღება ძნელია, რის გამოც მორწმუნე ადამიანმა უნდა იცოდეს, თუ რა არის მისთვის სავალდებულო, რა – სასურველი და რა – სულიერი ზიანის მომტანი, რამეთუ ზედმეტობა ყველაფერში, ლოცვაშიც კი, საშიშია ლოცვის თითოეული სახეობის განმარტებისას ჩვენ ვეცადეთ მისი აუცილებლობის ხარისხი მიგვეთითებინა, მაგრამ ზოგადად ამისი განსაზღვრა არ შეგვიძლია. ერთი მხრივ, ერისკაცთა შორის არიან ქრისტიანები, რომლებიც საზოგადოებრივ საქმიანობასაც ეწევიან და ყველა ამ წესსაც ასრულებენ; მეორე მხრივ, ეკლესიის წევრთა შორის არიან უძლური ადამიანებიც, რომლებიც ვერც ბევრს ლოცულობენ და მარხულობენ და წმ. ზიარებასაც სახლში ღებულობენ.

საკუთარი სულიერი ცხოვრების ინტენსივობა თითოეულმა ადამიანმა ინდივიდუალურად უნდა განსაზღვროს თავისი მოძღვრის დახმარებით. იმის თქმა კი შეგვიძლია, რომ ამ შემთხვევაში მთავარია თვითონ მიაჩნდეს ადამიანს თავი ეკლესიის წევრად და საქმითაც გამოხატავს ამას. ჰყავდეს სულიერი მოძღვარი, მარხულობდეს მსუბუქად მაინც, თუ მეტი არ შეუძლია (მარხვის შესახებ ცალკე ვისაუბრებთ) ლოცულობდეს დილას და საღამოს, თუნდაც სულ ცოტას, და ეზიარებოდეს, თუნდაც იშვიათად, მაგრამ სისტემატურად.